Reklama w Polsce– koniec XX w. czy wcześniej ?
Większość z nas uważa, że reklama w Polsce rozpoczęła się z końcem XX wieku wraz z przywróceniem gospodarki rynkowej. Okazuje się, że reklama w Polsce, a właściwie różne działania marketingowe były w Polsce obecne już na przełomie XIX i XX wieku. Pierwszy podręcznik dotyczący promocji towarów i usług został wydany w Polsce w 1896 roku. Można w nim przeczytać:
„Dziś kupiec, choćby miał firmę z wiekową tradycyą i najlepszy towar pod słońcem, choćby był idealnie uczciwy i w ciągnięciu zysków umiarkowany, jeżeli się nie będzie przypominał publiczności, musi zginąć. […] Kupiec bez reklamy obejść się nie może. Zastrzegamy atoli, że w pracy niniejszej nie mówimy o bladze, ale o reklamie uczciwej i pożytecznej, o reklamie, jako o ważnym czynniku życia ekonomicznego.”
We wczesnych latach XX wieku działania marketingowe nie były powszechne. Tradycyjni kupcy twierdzili wtedy, że jeśli ktoś prowadzi działania reklamowe, to na pewno ma kłopoty finansowe.
Po odzyskaniu niepodległości do początku II wojny światowej działania promocyjne rozwijały się w Polsce dosyć dynamicznie, aczkolwiek znacznie wolniej niż w Europie Zachodniej czy Stanach Zjednoczonych.
Więcej o działaniach marketingowych w dwudziestoleciu międzywojennym można przeczytać tutaj.
Kawa Pluton – marketing na początku XX wieku
Pluton już na początku XX wieku prowadził działania marketingowe. Wysyłał ulotki reklamujące firmę, dawał ogłoszenia do prasy z okazji otwarcia nowych sklepów, a nawet wprowadził kupony dla swoich klientów, za które można było otrzymać 10% rabat na produkty. Pluton uczestniczył też w targach, gdzie otrzymywał różne nagrody, np. na wystawie Rolniczo-Przemysłowej w 1885 roku, co wykorzystywano w reklamach i ulotkach. Tuż przed 30-leciem firmy ogłoszono konkurs na plakat. Jury konkursu, w którym znajdowali się znani działacze warszawscy, wybrało pracę przedstawiającą dziewczynę z młynkiem do kawy. Zarząd Plutona wybrał jednak inną pracę przedstawiającą księżyc wąchający aromat wydobywający się z filiżanki kawy.
Kawa Pluton – marketing w dwudziestoleciu
Działania marketingowe zintensyfikowano w latach 30-tych, kiedy kierownictwo firmy objął Kordian Tarasiewicz. Rozpoczął on wprowadzanie nowych rozwiązań od zmiany znaku firmowego z przedstawiającego boga Plutona na ziarenko kawy w płomieniu. Od tej pory opakowania, papier firmowy, młynki do kawy i wszelkie reklamy prasowe były opatrzone nowym logo. Znak firmowy widniał również na samochodach firmowych, nie tylko z boku, ale i na dachu, aby pasażerowie tramwajów mogli widzieć reklamę tej warszawskiej palarni kawy. Samochody Plutona brały również udział w defiladach organizowanych z okazji różnych uroczystości kupieckich. Reklama firmowa była umieszczana również na tramwajach, co w tamtych czasach znacząco zwiększało jej zasięg.
Z okazji otwarcia nowych sklepów wysyłano ulotki reklamowe za pośrednictwem Reklamy Pocztowej, która udostępniała adresy grupy docelowej, którą w przypadku Plutona była szeroko rozumiana inteligencja, gdyż to właśnie ona była największym konsumentem kawy.
Działania marketingowe Tadeusza Tarasiewicza były również nakierowane na zwiększenie atrakcyjności opakowań kawy i herbaty Plutona. Zaangażował on znanych grafików polskich – Eryka Lipińskiego i Jerzego Hryniewieckiego, którzy projektowali nowe opakowania blaszane oraz papierowe.
W celu edukacji konsumenta, Pluton organizował pokazy parzenia kawy w Instytucie Gospodarstwa Domowego i Związku Pań Domu. Co ciekawe, Związek Pań Domu organizował różne ankiety wśród kobiet, np. w jakich godzinach powinny być otwierane sklepy.
Reklama prasowa Plutona nie ograniczała się tylko do zwykłych ogłoszeń reklamowych czy informacji o otwarciach sklepów. W prasie organizowano różne konkursy, jak np. konkurs rozpoznawania znaków firmowych w „Kurierze Poznańskim”, konkurs spostrzegawczości w „Dobrym Wieczorze”. Umieszczano też w prasie grę dla dzieci, w której widniały produkty Plutona.
Działania marketingowe były również nakierowane na zwiększenie atrakcyjności sklepów firmowych Plutona. Do projektów aranżacji wnętrz zatrudniano znanych architektów, a nad sklepami umieszczano nowoczesne neony.
W czasie Targów Poznańskich na stoisku tej warszawskiej palarni kawy wydawano bezpłatnie kawę w filiżankach z firmowym logo. Filiżanki tak się podobały, że niektórzy z odwiedzających zabierali je ze sobą, a nowe trzeba było sprowadzać przez konduktorów pociągów pospiesznych z Warszawy. Porcelana firmowa była również używana w kawiarniach, w których podawana kawę Pluton m.in. w słynnym w dwudziestoleciu międzywojennym „Zodiaku”. Jak można wywnioskować, działania marketingowe Plutona w dwudziestoleciu międzywojennym stały na bardzo wysokim poziomie i wiele z nich wyprzedzało swoje czasy.
